Q & A met Abi Daré, auteur van Het meisje met de luidende stem
Het meisje met de luidende stem is een krachtige, ontroerende roman over vechten voor je dromen en beslissen over je eigen toekomst.
Adunni, die opgroeit in een arm Nigeriaans plattelandsdorp, weet wat ze wil: onderwijs. Dit is, zo heeft haar moeder haar verteld, de enige manier om een ‘luidende stem’ te krijgen: het vermogenom voor jezelf op te komen. Maar als Adunni’s moeder overlijdt, verkoopt haar vader haar als bruid aan een oude taxichauffeur.
We stelden de auteur vijf vragen over het boek, de lessen en het leven van diensmeisjes in Nigeria.
1. Welke lessen uit je familie wil je doorgeven aan je kinderen?
Ik hoop dat mijn meisjes opgroeien tot veerkrachtige, aardige, en liefhebbende maar moedige vrouwen. Dat ze empathisch zijn en dat hun liefde zich uitstrekt tot iedereen in hun omgeving. Mijn moeder is een van de meest vrijgevige mensen die ik ken, en ik wil dat mijn kinderen dat ook zijn. Het belang van discipline heb ik ook van mijn moeder geleerd: je best doen en keihard werken voor wat je wilt bereiken. En geen nee accepteren voor iets waarin je echt gelooft. Ook in geval van afwijzing is het van belang je niet te laten leiden door zelfmedelijden, maar gewoon besluiten om aan de slag te gaan en dingen voor elkaar te krijgen.
2. Wat is jouw advies aan jongere schrijvers?
Het is belangrijk om tijd te investeren in schrijven en in het vertellen van verhalen. Tijd vinden om te schrijven en dat blijven volhouden is de hoofdzaak. Geef je droom om te schrijven nooit op. Houd vast aan het idee dat jouw verhaal de moeite waard is om gelezen te worden en om naar te luisteren. Verzamel mensen om je heen die je nuttige feedback kunnen geven, dat is van onschatbare waarde voor het schrijven. En, wanneer je wilt publiceren, trek het je niet aan als je eens wordt afgewezen: iedere schrijver wordt vroeg of laat geconfronteerd met afwijzing. Ga er vooral mee door!
3. Hoe ziet het leven van een dienstmeisje eruit in Nigeria?
Er werkte een aantal dienstmeisjes voor ons gezin, maar pas toen ik een zomer doorbracht in het huis van mijn buren kreeg ik de kans om een hechte band op te bouwen met een jong meisje, Miriam. Ze werkte voor mijn buurvrouw en stond ongeveer om vier of vijf uur op om aan haar taken te beginnen: vegen, het huis opruimen, schrobben, borden afwassen. Ook bereidde ze het eten voor het gezin: ze verzorgde het ontbijt, de lunch en het diner. Het was een eindeloze routine van klusjes, en ze werkte in principe de klok rond. Meestal had ze geen pauze, maar toch had ze altijd een stralende, vrolijke glimlach op haar gezicht, met ogen die schitterden als ze lachte. We werden vrienden, en door onze vriendschap kreeg ik een inkijkje in haar leven: ik zag het meisje achter het huishouden, achter het leven van dienstbaarheid.
4. In welke mate heb je onderzoek verricht voor dit boek?
Ik heb bijna twee decennia in Lagos gewoond, en ben opgegroeid met dienstmeisjes, en veel van wat ik toen heb meegemaakt en in me heb opgenomen, heeft de basis gevormd voor mijn onderzoek. Ik heb ook behoorlijk wat onderzoek gedaan naar de wettigheid van jonge meisjes die voor gezinnen zoals dat van mij werkten. Ik sprak met een paar goede vrienden die dienstmeisjes in dienst hadden en probeerde te begrijpen hoe hun dienstmeisjes zich gedroegen en leefden in vergelijking met de meisjes die ik in mijn jeugd heb ontmoet. En vandaaruit heb ik de rest van het boek opgebouwd. Adunni’s taalgebruik is een mengeling van Nigeriaanse slang, woorden van mijn destijds tweejarige dochter die toen net leerde praten, letterlijke vertalingen vanuit het Yoruba, en woorden die ik zelf heb bedacht tijdens het schrijven. Ik heb bovendien behoorlijk wat inspiratie gehaald uit geweldige boeken die in niet-standaard Engels zijn geschreven.
5. Wat denk je dat lezers van Adunni’s verhaal kunnen leren?
Ik ben opgegroeid in een middenklassebuurt in Nigeria waar veel gezinnen dienstmeisjes in dienst hadden. Dit waren meestal ongeschoolde jonge meisjes en helaas werden veel van hen slecht behandeld. Als kind liep ik rond met veel vragen: waarom mochten sommige dienstmeisjes niet mee-eten, tv-kijken of naar school? Waarom moesten ze koken, schoonmaken en gezinnen bedienen, terwijl ze nog zo jong waren? Mijn onbeantwoorde vragen reisden met me mee vanuit Nigeria. Ik droeg de vragen diep weggestopt met me mee, terwijl ik verderging met mijn leven. Ik vestigde me in Engeland en begon mijn eigen gezin.
Ik herinner me dat ik mijn dochter, toen acht, beleefd vroeg om te helpen met wat huishoudelijke taken. Haar reactie bestond uit een boel gekreun en een reeks smoesjes. Ik moet een beetje van streek zijn geraakt, want ik herinner me dat ik haar een vraag stelde die beslissend werd voor het verloop van dit boek: ‘Weet je dat er in Nigeria jonge meisjes zijn zoals jij, die waarschijnlijk moeten werken voor families zoals de mijne?’ Met de schok en de grote interesse die dit bij mijn dochter teweegbracht, kwamen alle vragen die ik als kind had gehad weer boven.
Die avond begon ik aan mijn onderzoek. Ik ontdekte dat jonge meisjes nog steeds als dienstmeisjes werkten, en nog steeds werden mishandeld. Ik stuitte op een krantenartikel: een dertienjarig meisje liep door toedoen van de vrouw die haar in dienst had genomen brandwonden op door kokend water. Het waren niet alleen de gruwelijke verwondingen die me raakten, ik schrok ook van het feit dat de krant het gezicht van het meisje had gecensureerd met een blok zwarte inkt. De krant probeerde zo de identiteit van het meisje te beschermen, maar het leek alsof ze haar met opzet van de wereld wilden loskoppelen. De foto leek te zeggen: dit is een onbelangrijk persoon. Een onbekende. Gewoon een geval om op te nemen in de statistieken. Mijn geweten werd wakker geschud. Ik begon me dingen af te vragen: wie is dit meisje uit dit artikel? Heeft ze familie? Wat wil ze bereiken in het leven? Welke verlangens en dromen heeft ze? Het meisje met de luidende stem is ontstaan uit mijn verlangen antwoorden te krijgen op die vragen. Ik wilde deze sluier vreselijk graag wegrukken.
In dezelfde tijd was ik ook bezig om mijn master in creatief schrijven te halen en ik moest de eerste drieduizend woorden van mijn scriptie bij mijn docent inleveren. Ongeveer een dag voor de deadline, hoorde ik de stem van Adunni in mijn hoofd en schreef ik de eerste drieduizend woorden. Ik weet nog hoe ik het kantoor van mijn begeleider binnenliep, nadat ik dat stuk had ingeleverd. Ik verwachtte dat hij veel aan te merken zou hebben op mijn werk, maar in plaats daarvan zei hij: ‘Abi, dit is geweldig. Denk je dat je hiermee door kunt gaan?’ En ik antwoordde: ‘Ik denk niet dat ik dat kan.’ En uiteindelijk heb ik het toch voor elkaar gekregen!
