Wie was Clara Stauffer?
Met De patiënten van dokter García won Almudena Grandes, een van de groten van de hedendaagse Spaanse literatuur, de Premio Nacional de Narrativa, een van de belangrijkste literaire prijzen in Spanje. Het boek draait om een smokkelnetwerk dat hooggeplaatste nazi’s hielp ontsnappen uit Duitsland na de Tweede Wereldoorlog – een organisatie die echt heeft bestaan. Clara Stauffer speelde daarbij een belangrijke rol.
“Clara Stauffer werd in 1904 geboren als dochter van Duitse ouders en groeide op in Madrid. Haar vader was meesterbouwer bij Mahou, een begrip in de Spaanse hoofdstad, en haar moeder was een Loewe, van het dure tassenmerk. Samen met haar vriendinnen uit de Madrileense bourgeoisie richtte Clara in 1933 de vrouwenafdeling van de Falange op, de Spaanse fascistische partij.
Tijdens de Spaanse burgeroorlog vergezelde Clara hooggeplaatste Spanjaarden die naar Duitsland reisden om de banden met het naziregime aan te halen. Als Hitler de oorlog verliest, is Clara de aangewezen persoon om te doen wat ze heeft gedaan. Ze zet een netwerk op, heel erg efficiënt, dat duizend oorlogsmisdadigers helpt ontsnappen naar Spanje.”
Clara Stauffer werkte voor het kwade, want nazi-oorlogsmisdadigers zijn zonder enige twijfel het vleesgeworden kwaad. Maar als ze voor een andere zaak had gewerkt, zou ze een held zijn geweest. Want ze was zeer intelligent, supergetalenteerd, en bovendien erg genereus. Ze was een rijke vrouw, die geen geld verdiende aan deze onderneming, integendeel: ze besteedde haar eigen geld aan de voortvluchtigen. In haar huis had ze inbouwkasten laten maken waarin ze kleding en schoenen had in alle maten, ze kleedde hen, ze gaf hun eten, ze bezorgde hun valse papieren, ze zocht werk voor hen, ze zorgde dat ze naar Amerika konden als ze wilden.
Grandes stuitte tijdens haar onderzoeken voor eerder werk op deze verhalen uit de Spaanse geschiedenis en verwerkte dit in o.a. De patiënten van dokter García. Grandes daarover: “Het is de droom van iedere schrijver om een goudader te ontdekken. En ik heb zo’n ader ontdekt. Wij Spanjaarden leven boven op een goudmijn. Als je een beetje krabt, komen er ongelooflijke verhalen naar boven.”
De patiënten van dokter García is verkrijgbaar in de (online) boekhandel!
Bron: interview met Almudena Grandes in De Volkskrant, zaterdag 20 april 2019
