7 leestips: boeken voor Black History Month

Wanneer wereldwijde klimaatverandering en economische crises in 2024 tot sociale chaos leiden, wordt Californië een plek vol gevaar: van ernstig watertekort tot massa’s drugsverslaafde maniakken die alles zullen doen om nog een dag te overleven. De vijftienjarige Lauren Olamina woont met haar vader, in een afgeschermde community, beschermd tegen de anarchie
buiten de muren. Lauren lijdt aan hyperempathie, een slopende gevoeligheid voor de emoties van anderen. Maar als de community onveilig wordt, moet Lauren vluchten.

Als Esi Edugyan verschillende musea in Europa bezoekt, loopt ze vol bewondering door verschillende zalen. Alleen de portretkunst uit de achttiende en negentiende eeuw geeft haar een ongemakkelijk gevoel. Na verloop van tijd begrijpt ze waarom: een Zwart persoon wordt altijd in de marge afgebeeld. Als tot slaaf gemaakte, bediende of dienstmeisje, maar zelden als gewoon mens.

Geschiedenis is een construct, waarbij er gekozen is verhalen van bepaalde mensen centraal te stellen. Maar waarom zetten we sommige verhalen buitenspel en mythologiseren we andere? Welke sociale en politieke opvattingen bepalen onze herinneringen? Hoe zijn Zwarte verhalen en Zwarte geschiedenis in de kunst verbeeld? Edugyan onderzoekt schilderkunst, film, literatuur en haar eigen ervaringen. Wat gebeurt er als je de verhalen in de marge in het licht zet?

In 1848 ontsnapt Henry O’Toole aan het door hongersnood geteisterde Ierland en vertrekt naar Amerika. Als rondtrekkende smid belandt hij op de plantage Jubilee in Virginia. Daar ontmoet hij Sarah, een tot slaaf gemaakte dienstmeid die de gevaarlijke eisen en grillen van haar witte meesters moet verduren, en haar plaats in de pikorde van de medeslaven moet vinden. De aantrekkingskracht tussen hen is groot, maar voor Sarah vertegenwoordigt Henry’s witte huid de onderdrukking waar ze onder lijdt, terwijl Henry zijn hoop op voorspoed zal moeten laten varen als hij met een zwarte vrouw trouwt. Zal hun liefde sterk genoeg zijn om de beperkingen van een maatschappij, waarin hun relatie als illegaal en immoreel wordt gezien, te overwinnen?

Ada is niet één, maar vele vrouwen. Ze is een moeder aan de Goudkust in 1459 die haar pasgeboren baby een gouden parelarmband geeft. De armband zal het lot van andere Ada’s door de eeuwen heen bepalen. In 1848 als ze een buitenechtelijke relatie krijgt met Charles Dickens. In 1945 als ze tot prostitutie wordt gedwongen in een concentratiekamp. En in hedendaags Berlijn als ze zwanger is, een woning probeert te vinden en de armband opduikt bij een tentoonstelling.

Met beeldende taal, grote verbeeldingskracht en humor laat Sharon Dodua Otoo zien wat het betekent om een vrouw te zijn door de eeuwen heen.

Na haar 26e verjaardag te hebben gevierd in Californië in 1976, belandt Dana plots op onverklaarbare wijze op een plantage in Maryland. Het is 1815. Omdat ze Zwart is, wordt Dana er als een tot slaaf gemaakte vrouw beschouwd.

In Maryland ontmoet ze Rufus voor het eerst: hij ligt in het water en als Dana niet ingrijpt, zal hij verdrinken. Ze redt zijn leven en dat zal keer op keer gebeuren. Geen van beiden begrijpt Rufus’ macht om haar op te roepen als hij in gevaar is, noch de betekenis van de banden die hen binden. Hoe vaker Dana hem redt, hoe meer ze zich ervan bewust is dat haar eigen leven misschien voorbij zal zijn, voordat het zelfs nog maar is begonnen.

Wanneer Washington Black, een elfjarige slaaf op een suikerplantage in Barbados, de persoonlijke bediende van de excentrieke Titch Wilde wordt, krijgt hij de kans op een nieuw leven. Titch is bioloog, ontdekkingsreiziger en uitvinder, geobsedeerd door zijn creatie: de heteluchtballon. Maar de dood van een familielid vermorzelt zijn idealistische plannen en Washington komt in gevaar. Ze besluiten te vluchten, maar dan verdwijnt Titch. Washington moet zijn weg alleen zien te vinden, op zoek naar echte vrijheid.

Edugyan neemt je mee op een ongelooflijk avontuur, van de zengende rietsuikervelden van Barbados tot de ijzige woestenij van het Canadese Noorden, in haar bijzondere roman over identiteit, vrijheid, liefde en verlossing.

1907: De twaalfjarige Celestine zit vast op de zolder van een statig huis aan zee. Hij werd als jongentje meegenomen vanuit zijn geboorteland en werkt nu als een onbetaalde bediende, terwijl hij droomt over zijn familie in Afrika. Ook al wordt het elk jaar moeilijker om zich zijn moeders gezicht te herinneren, of soms zelfs zijn eigen, echte naam…

Tientallen jaren later wordt Lowra, een meisje dat op jonge leeftijd haar ouders verloor, verbannen naar diezelfde zolderkamer.