Overgangsfases
Ik schrijf dit op een ochtend na een dag vol geweld en chaos. Een dag die de een beschrijft als een opstand, de ander als binnenlandse terreur, weer een ander als een poging tot een staatsgreep. Welke benaming we er ook aan willen geven, wat we hebben gezien was verschrikkelijk.
Door Nadia Owusu
Paraderen met de vlag van de Geconfedereerde Staten van Amerika in de zaal van het Congres. Een galg op Capitol Hill. De president van de Verenigde Staten die een gewelddadige meute zijn sympathie verklaarde. De politie die zich afzijdig hield en de meute hun gang liet gaan bij het vernielen, stelen en kapotslaan – een schrijnend contrast met de houding van de politie bij de Black Lives Matter-demonstraties afgelopen zomer. Op de vraag waarom de politie de meute niet van Capitol Hill verwijderde, zei een agent: ‘We laten ze nu nog even begaan.’
Op de vraag waarom de politie de meute niet van Capitol Hill verwijderde, zei een agent: ‘We laten ze nu nog even begaan.’
Dit alles na vier jaar van wit racistisch vitriool en beleid van de president en het Witte Huis. Dit alles na een jaar waarin te veel mensen hun leven en levensonderhoud hebben verloren door incompetentie en een gebrek aan adequate zorg, maar ook door het systematische racisme dat in combinatie met een dodelijke pandemie maakte dat Zwarte en inheemse mensen in dit land nog altijd de grootste verliezers waren – de sterfte door het coronavirus is bij hen 1 op 800.
Uiteraard komt dit resultaat allesbehalve als een verrassing voor iedereen die zich al sinds jaar en dag verzet tegen racisme. Maar toch eist dit dagelijkse geweld zijn tol. Er zijn nu nog meer redenen tot verdriet, zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak. Ik heb zelf in het voorjaar mijn geliefde grootouders moeten verliezen aan de pandemie. Ik mis hen enorm. Via Zoom en de e-mail leef ik enorm mee met iedereen die hierdoor dierbaren of zijn baan heeft verloren, of lijdt onder de eenzaamheid.
Zora Neale Hurston, die onlangs haar verjaardag vierde, schreef: ‘Er zijn jaren die vragen stellen en jaren die antwoorden geven.’ Voor mij was 2020 een jaar dat vragen stelde, en tegen het eind van het jaar kreeg ik een paar antwoorden.
Na negen ongelooflijke jaren bij een non-profitorganisatie te hebben gewerkt om raciale inkomens- en welvaartskloven in Amerikaanse steden te dichten, nam ik de zeer moeilijke beslissing om te vertrekken. Ik ben zeer dankbaar voor mijn tijd hier en heb er veel geleerd. Het was een eer om dit werk samen met zoveel fantastische mensen te mogen doen. Maar het was tijd om mijn vleugels verder uit te slaan en te groeien in een nieuwe rol. Ik ben klaar om me op een gedurfder en radicaler pad te begeven om in een ander soort ruimte te kunnen verbeelden, experimenteren en leidinggeven. Ik ben inmiddels aangenomen als hoofd Storytelling bij een door Zwarten geleid adviesbureau dat non-profitorganisaties en stichtingen bedient. Een prachtige functie, waarbij ik zal onderzoeken wat er in de sector voor maatschappelijke verandering nodig is om de antiracistische aanpak te intensiveren.
Maar daarnaast ben ik ook kunstenaar. Mijn eerste boek, Naschokken, is op 2 maart bij Uitgeverij Signatuur verschenen. Het is iets waarvan ik altijd heb gedroomd, al vanaf dat ik een klein meisje was dat hele verhalen schreef en ze aan elkaar niette tot ‘boeken’ die mijn vader dan moest redigeren. Dat mijn eigen droom uitkomt in een tijd waarin de impact van systematisch racisme zo overduidelijk naar voren komen, sterkt mijn voornemen om door te gaan met het scheppen van kunst, en om mijn toewijding aan de sociale rechtvaardigheid en de storytelling te combineren, zodat ik zo goed mogelijk kan bijdragen aan de beweging die wordt geleid door briljante Zwarte en bruine organisatoren in het hele land en over de hele wereld. Naschokken is mijn persoonlijke verhaal, en daarnaast ook bedoeld als geschiedschrijving: over kolonialisme, genocide, anti-Zwartheid en het staatsgeweld, die mijn familie en mijn leven hebben gevormd. Het boek is ook een eerbetoon aan de liefde, de kracht en de gemeenschapszin van onderdrukte volkeren, en het gaat over het belang van het terugvorderen van onze lichamen en verhalen van hen die ons te kwader trouw waren.
Naschokken is mijn persoonlijke verhaal, en daarnaast ook bedoeld als geschiedschrijving: over kolonialisme, genocide, anti-Zwartheid en het staatsgeweld, die mijn familie en mijn leven hebben gevormd.
Tijdens de dagen van de overgang – globaal, nationaal en persoonlijk – realiseer ik me hoe gelukkig ik mezelf mag prijzen om het werk dat ik doe. De laatste tijd vragen mensen me wat mij hoop geeft. Ik geloof dat hoop, net als de toekomst, iets is wat we allemaal elke dag kunnen verwezenlijken door de keuzes die we maken en door onszelf toe te staan groot te mogen dromen.