10 tips voor een constructief gesprek

We zijn geneigd om wat we van een ander horen te toetsen aan onze eigen opvattingen en denkbeelden. Je proberen in te leven in wat iemand anders vindt, kan je verder brengen.

Als we luisteren naar een ander, zeggen we vaak ‘dat heb ik ook’ en ‘ik weet precies wat je bedoelt’. Hoewel lijkt dat we de ander daarmee bevestigen, is er ook een gevaar. De luisteraar kan op basis van een indruk te snel denken: ik weet wat de ander bedoelt, waardoor de echte boodschap verloren gaat.

Om misverstanden te voorkomen, kun je af en toe tussentijds samenvatten: ‘Dus als ik je goed begrijp, vind je…’

Luisteren kun je leren, zegt journalist Kate Murphy van The New York Times. Ze schreef het interessante boek Je luistert niet. We raden dit boek van harte aan, zie voor meer info www.fijndatjeerbent.com/jeluistertniet. Murphy beschrijft onder andere de aanmoedigingsreactie. Hoe reageer jij als iemand zegt: ‘Onze hond ging er deze week vandoor. We hebben er drie dagen over gedaan om hem terug te vinden?’
A: ‘Die van ons graaft altijd onder de schutting door, dus we laten hem nooit buiten, tenzij hij is aangelijnd.’
B: ‘O nee! Waar hebben jullie hem uiteindelijk gevonden?’
De meesten kiezen A, maar wie B kiest is een betere luisteraar.

Mensen ervaren stiltes steeds vaker als ongemakkelijk. Dat is zonde, omdat een stilte heel nuttig is. Al was het maar omdat het even tijd geeft om na te denken over wat er is gezegd. Vind je een stilte laten vallen ongemakkelijk? Dan kun je iets zeggen als: ‘Daar moet ik even over nadenken.’

Soms is een stilte niet voldoende en kun je beter een pauze nemen. Zo geef je je hersenen de tijd om alle informatie te verwerken. Je kunt tijd kopen door te zeggen: ‘Mag ik daar later bij je op terugkomen?’

Meningen worden vaak als feiten gepresenteerd. Soms bijna letterlijk: ‘Het is een feit dat…’ Het helpt om feiten en meningen van elkaar te scheiden.

Er zijn onderwerpen die gevoelig liggen en daardoor lastig bespreekbaar zijn. Om de hete brij heen draaien is zelden een oplossing. Een formulering die kan helpen is: ‘Ik heb de indruk dat…’ of: ‘Ik heb het gevoel dat…’

In sommige gesprekken is de dialoog ver te zoeken en is één persoon vooral aan het zenden. Het lijkt onbeleefd, maar toch is er geen andere optie dan onderbreken: ‘Wacht even, ik volg je niet meer. Kun je uitleggen wat je precies bedoelt?’

Soms kan het prettig zijn om een gesprek te evalueren. ‘Het kwam op mij nogal over als…’ Maar het kan ook positief zijn: ‘Ik vond het prettig dat je…’