Deel je schaamte met de juiste mensen: 8 tips van Brené Brown

De personen die reageren met medelijden (‘Ik heb zo met je te doen’) in plaats van met medeleven (‘Ik snap het, ik voel met je mee, ik heb ook zoiets meegemaakt’). Hieronder ligt vaak afstand: deze dingen gebeuren mij of mensen zoals ik niet. Als je een golf van schaamte wilt zien omslaan in een dodelijke tsunami, zeg dan iets terug als: ‘Och, stakker’ of: ‘Je bent een schat.’

De personen die plaatsvervangende schaamte voelen wanneer ze het verhaal horen. Ze schrikken en bevestigen hoe beschamend het is. Daarop volgt een ongemakkelijke stilte. Vervolgens moet jij ze  geruststellen dat je geen vreselijk mens bent.

De personen die jou zien als een rots in de branding vanwege je sterke gevoel van eigenwaarde en je authenticiteit. Ze kunnen je niet helpen, want het valt hun erg tegen dat je niet perfect bent. Je stelt hen zwaar teleur.

Omdat schaamte instinctief en besmettelijk is, kunnen we het ook voelen voor andere mensen. Deze personen hebben meteen de behoefte om het ongemak en de kwetsbaarheid van de situatie kwijt te raken door uit te varen of iemand de schuld te geven. Ze kunnen jou op je kop geven: ‘Wat bezielde je?’ Of ze zoeken een zondebok: ‘Wie was die vent? We pakken hem terug.’ Let op: ouders kunnen snel in deze valkuil trappen als een kind hun een beschamend verhaal vertelt. ‘Hoe kun je dit laten gebeuren?’

We bagatelliseren en vermijden wanneer we willen dat ingewikkelde gevoelens weggaan. Omdat ze zich ongemakkelijk voelen, weigeren deze personen te erkennen dat iets je pijn doet of gekwetst heeft: ‘Je overdrijft. Zo erg was het ook weer niet. Er is niets mis met jou. Je bent perfect. Iedereen is dol op je.’

De personen die ‘je verbinden met mensen door middel van gedeelde ervaringen’ verwarren met de mogelijkheid om je te overtroeven: ‘Dat stelt niets voor. Moet je horen wat mij een keer is overkomen!’

Je spreekt iemand aan op taalgebruik, opmerkingen of gedrag dat anderen uitsluit of dehumaniseert, en dat veroorzaakt ongemak of een conflict. Als deze personen dat zien of achteraf je verhaal horen, reageren ze met: ‘Ongelofelijk dat je dat tegen je baas zei!’ of: ‘Ongelofelijk dat je daarheen bent gegaan!’ of: ‘Je kunt over dat soort dingen niet praten met mensen’, in plaats van dat ze meelevend reageren zoals: ‘Dat moet moeilijk zijn geweest, wat dapper van je’ of: ‘Het is moeilijk om op te komen voor waar je in gelooft, bedankt.’

Soms is onze eerste reactie als we pijn zien om iets op te lossen. Dit geldt vooral voor mensen aan wie wordt gevraagd om te helpen met het oplossen van een probleem. Vaak zijn dit momenten waarop we niet meer luisteren en er zijn voor iemand in diens emotie, maar we meteen in de actiemodus schieten.