Het beste komt nog

‘Het is níét waar dat niemand je meer nodig heeft.’
Deze geïrriteerde woorden waren afkomstig van een oudere vrouw die tijdens een late vlucht van Los Angeles naar Washington d.c. achter me zat. Het was donker en stil in het vliegtuig en de meeste mensen sliepen of keken naar een film.
Ik was op mijn laptop aan het werk en probeerde naarstig iets af te ronden wat ik inmiddels volledig ben vergeten, maar wat indertijd van cruciaal belang leek te zijn voor mijn leven, geluk en toekomst. Een man van wie ik aannam dat het haar echtgenoot was, reageerde met een bijna niet te verstaan gemompel.
‘O, het zou niet beter zijn als je dood was, zeg dat nou niet,’ zei de vrouw.
Ondertussen was mijn aandacht volledig getrokken. Ik was niet van plan af te luisteren, maar onwillekeurig gebeurde het toch. Als mens voelde ik met ze mee, als sociaal wetenschapper was ik beroepsmatig geïnteresseerd. In gedachten schiep ik een beeld van de echtgenoot. Ik stelde me iemand voor die zijn hele leven in relatieve onbekendheid hard had gewerkt, iemand die teleurgesteld was dat zijn dromen niet waren uitgekomen; misschien de loopbaan die hij nooit had nagestreefd, de opleidingen die hij nooit had gevolgd of het bedrijf dat hij nooit had opgericht. Ondertussen, zo stelde ik me voor, moest hij met pensioen en werd hij afgedankt als het nieuws van gisteren.
Na de landing ging het licht aan en kon ik eindelijk een blik op de ongelukkige man werpen. Ik schrok, want ik herkende hem. Hij was heel bekend, beroemd zelfs. Op dat moment was hij halverwege de tachtig en hij was algemeen bekend geweest als held, om zijn moed, vaderlandsliefde en verdiensten van tientallen jaren geleden. Ik had hem sinds mijn jeugd bewonderd.
Toen hij mij door het middenpad van het vliegtuig passeerde, werd hij door de passagiers herkend en steeg er een eerbiedig gemompel op. Staand in de deuropening van de cockpit herkende de piloot hem en zei, terwijl hij mijn gedachten verwoordde: ‘Meneer, ik heb u al bewonderd sinds ik een klein jongetje was.’ De oudere man – die kort daarvoor blijkbaar dood had gewild – straalde vanwege de erkenning van zijn grote verdiensten uit het verleden.
Ik vroeg me af wat een betere beschrijving van de man was: degene die daar nu blij en trots stond te stralen of degene die twintig minuten eerder zijn vrouw vertelde dat hij dood wilde?