Het antiracismehandboek

HET ANTIRACISMEHANDBOEK van Chanel Matil Lodik

CHANEL MATIL LODIK is een van de bekendste experts en influencers op het gebied van antiracisme en diversiteit in Nederland. In Het antiracismehandboek geeft zij ons kennis en handvaten om samen racisme de wereld uit te helpen.

Boekfragment

Wat kan ik doen?
Eigenlijk ben ik van mening dat culturele waardering pas kan plaatsvinden als de mensen over wiens cultuur het gaat worden gerespecteerd en zelf geen nadeel ondervinden aan het uitdragen van hun eigen cultuur.
Dus wil jij twerkles geven als niet-Zwarte vrouw? Vraag je dan af of Zwarte vrouwen dit net zo vrij als jij kunnen opzetten en niet als ordinair worden gezien, in plaats van artistiek.
Vind jij het hip om straattaal te gebruiken? Weet op z’n minst welke woorden Surinaams of Marokkaans zijn. En vraag jezelf af of Surinamers en Marokkanen ook als zo trendy worden gezien als zij hun eigen taal spreken in plaats van Nederlands.
Houd jij er ook van om helemaal in trend met de newagebeweging de bad vibes weg te smudgen met witte salie? Besef dan ook dat het tot 1978 verboden was voor inheemse Amerikanen om dit te doen en zij nu nog problemen ondervinden als ze hun rituele praktijken willen uitvoeren in ziekenhuizen.
Vind jij dreads prachtig en wil je graag faux locs dragen tijdens een festival? Bedenk dan wat het effect van het dragen van dreadlocks in het dagelijkse leven is voor Zwarte mensen en andere mensen van kleur.
En doe daar vervolgens wat mee. Of zoals Prachi Gupta zegt: witte yogadocenten, -influencers en -merken hebben decennialang geld verdiend aan Zuid-Aziatische culturele tradities. Nu zijn ze hulp verschuldigd aan India, een land in crisis.

Spreek je waardering uit
Deel je positieve gedachten over andere culturen. Wees niet bang om je uit te spreken, ook al begrijp ik dat er veel gevoeligheid rondom het onderwerp is. Iemand vroeg op Instagram hoe hij als witte (cisgender) man een Zwarte vrouw kan complimenteren met haar kapsel, zonder dat het raar overkomt. ‘Wat zit je haar mooi,’ was mijn antwoord.
De negatieve connotaties die men heeft wanneer mensen hun cultuur uitdragen moeten ervanaf. Komt er een Zwarte sollicitant of een sollicitant van kleur die dreads heeft op gesprek en vond je hem of haar professioneel overkomen? Beschrijf de sollicitant als professioneel tijdens een nabespreking. Zo geef je professionaliteit subtiel een nieuw beeld in het hoofd van jezelf en je collega’s.

Maak het bespreekbaar
Als je het idee hebt dat er sprake is van culturele toe-eigening, kun je gewoon een simpele vraag stellen. Bijvoorbeeld: ‘Hey, wat een bijzonder motief op je shirt. Waar komt dat vandaan?’ Met deze openingsvraag peil je of diegene op zijn minst onderzoek heeft gedaan naar de geschiedenis van dit culturele aspect dat diegene toepast op diens eigen leven.
Of het antwoord ja of nee is, maakt niet uit. Je hebt een voet tussen de deur en kunt het onderwerp culturele toe-eigening inkoppen: ‘Heb je weleens gehoord van culturele toe-eigening?’ Er kan een interessant gesprek uit voortkomen waarbij jullie beiden wat bijleren. Als de ander er helemaal geen zin in heeft om het erover te hebben, hoef je het niet af te dwingen. Je gesprekspartner heeft er nu ten minste een keer van gehoord en wie weet slaat diegene later alsnog Google erop na.

Wees ook kritisch naar jezelf
Ga eerst je eigen kennis na voordat je iets uit een andere cultuur wilt gebruiken voor je eigen gewin. Om eerlijk te zijn, schrijf ik dit hoofdstuk terwijl ik een blouse draag met een geborduurd motief waarvan ik mij vanochtend nog afvroeg uit welke cultuur het zou komen. Mijn Instagram-volgers hielpen mij aan de geschiedenis. Het lijkt sterk op de kleding van de oudste bewoners van Mexico, maar nog meer op Slavische en dan specifiek Bulgaarse kleding. Toevallig kreeg ik te horen dat het vanuit die cultuur juist wordt gewaardeerd als je met hen meedoet, maar dat had ook niet zo kunnen zijn. Stel je voor dat ik – antiracismeonderwijzer nota bene – aangesproken zou worden op appropriation? Dan had ik gezegd: ‘Je hebt nog gelijk ook.’ Zo simpel is het. Want ook ik maak fouten in mijn antiracisme reis.