Rebecca West was een ongeëvenaard schrijftalent. Ze publiceerde zeven romans, waaronder De familie Aubrey, nu voor het eerst in het Nederlands vertaald door Uitgeverij Signatuur. Daarnaast werkte West voor verscheidende kranten en tijdschriften. Toen ze in 1983 op 90-jarige leeftijd stierf liet ze een onuitwisbare erfenis achter als bekroond romanschrijver, essayist en recensent. Haar omvangrijke collectie brieven gaf ze aan het archief van Yale in bewaring.
‘U zult me niet geloven als u dit leest. En u zult me vast een weerzinwekkende vrouw vinden, (…) maar het is absurd dat u omwille van persoonlijke gevoelens uw talent zou verkwanselen (…) ik heb nog nooit zo’n uitzonderlijke situatie meegemaakt als de ondergang van uw artistieke leven.’
Deze gedurfde kritiek die, naast ontzettend direct en wellicht wat arrogant, tóch een goedbedoeld advies aan het adres van actrice Ingrid Bergman is, laat zien dat romanschrijver, essayist en recensent Rebecca West (1892 – 1983) absoluut geen blad voor de mond nam. Haar scherpe toon en observaties doen denken aan tijdgenoot en vriendin Virginia Woolf (‘Hoe kan ik u nu verder aanmoedigen u aan het leven te wagen? Jonge vrouwen… u bent schandelijk onwetend!’), en het is dan ook niet vreemd dat ze daardoor tot een van de meest fascinerende en controversiële stemmen van de twintigste eeuw wordt gerekend.
Al op achttienjarige leeftijd schreef West als gepassioneerde suffragette met haar scherpe pen een artikel voor The Freewoman, waarmee ze haar eerste stappen in de journalistiek zette. Daarna publiceerde ze in verscheidene tijdschriften en kranten, zoals de New York Herald Tribune, de Times Literary Supplement en The New Yorker. Dit laatste medium noemt West, die zeven romans en een lange lijst met prijzen en onderscheidingen op haar naam heeft staan, geheel terecht ‘een van de grootsten van de Engelse literatuur’. Volgens de krant heeft niemand ‘een schitterender proza gebruikt, of meer humor gehad, of de complexiteit van de menselijke aard op een intelligentere manier waargenomen.’
En dat blijkt niet alleen uit haar essays, artikelen en romans, maar ook zeker uit de omvangrijke collectie brieven die ze het archief van Yale in bewaring gaf. Brieven die ze voornamelijk schreef aan vrienden en een aantal vertrouwelingen, maar ook aan (bevriende en verafschuwde) auteurs, haar redacteur bij The Freewoman en haar geliefde, auteur H.G. Wells, met wie ze een tien jaar durende liefdesaffaire had.
In de correspondentie met intiemere kennissen schrijft ze openhartig over haar familie en haar jeugd. Tegelijkertijd zijn de brieven − vaak geschreven aan een enorm, ongeordend, hoefijzervormig bureau in Ibstone House − een manier om de literatuur en schrijvers van haar tijd onder de loep te nemen of te bekritiseren.
Door haar directheid zullen de brieven ongetwijfeld heftige reacties hebben uitgelokt, of ze nu toneelschrijver Frank Harris beschrijft als ‘een goochelaar die literatuur gebruikt zoals nederigere en oprechtere collega’s konijnen en vissenkommen gebruiken’ of als ze weigert Oscar Wilde als oprechte kunstenaar te beschouwen en hem beschuldigt van snobisme.
Maar ze toont zich ook een begaafd en geestig verteller. Ze beschrijft met veel humor en intelligente observaties de literaire kringen waarin ze zich bevindt. Regelmatig verwijst ze naar collega-schrijvers in anekdotes en grappige incidenten, bijvoorbeeld wanneer de journalist en redacteur Austin Harrison haar meeneemt naar de nachtclub van madame Strindberg.
Tegelijkertijd kan West meedogenloos optreden als ze schrijft over haar vader, die in haar ogen ‘geestelijk verminkt’ is door zijn Ierse protestantse opvoeding en die het muzikale talent van haar moeder ‘verwoestte’, haar leven ‘kapotmaakte’ en het gezin achterliet in armoede. Ze gaat geen discussie uit de weg, en reageert fel als ze een aanstootgevende brief van Arthur Schlesinger ontvangt over haar vermeende verdediging van senator Joseph Mccarthy.
De brieven van Rebecca West amuseren en geven blijk van het rijke en veelzijdige leven dat zij en haar tijdgenoten hebben geleid, maar bovenal geven ze een bijzondere visie op de geschiedenis, filosofie, psychologie en culturele en literaire kritiek van de twintigste eeuw.
Ibstone House
Ibstone
Nr. High Wycombe
22 februari 1946
Beste meneer Orwell,
Volgens mij begrijpt u Henry Miller[1] niet zo goed als ik, een buitengewoon beledigende aanname, dus ik zal u vergeven als u er aanstoot aan neemt. Het enige excuus dat ik heb, is dat u hem minder vaak hebt gezien dan ik. U zegt dat Henry Miller ‘veertig jaar, en zo niet langer… een onzeker, schandelijk bestaan leidde’[2]. Ik ken Henry Miller als sinds 1933 en ik ben er stellig van overtuigd dat hoe schandelijk zijn reputatie misschien ook is, hij in elk geval tot het begin van de oorlog zich geen dag onzeker heeft gevoeld. Miller is een Amerikaan van Duitse afkomst. Dat verklaart ook zijn alledaagsheid. Na een degelijke Spießburger-opvoeding (kleinburgerlijk) ging hij werken voor de Western Union Cable Corporation, waarvan hij uiteindelijk adjunct-directeur werd. Hij trouwde met een afgrijselijke sloerie van bijzondere, gemengde komaf[3] – ze was Baudelaire + Jean Lorrain + de vroege Hemingway – en ze maakte hem van streek. Door haar belandde hij in allerlei problemen en dat viel niet al te best bij de Western Union. Hij bedacht een manier om een eind te maken aan alle problemen met de Western Union, […] en zijn intrede te maken […] in een nieuwe, geweldige wereld door als een emigrant in Parijs obscure literatuur te gaan schrijven. Hij heeft dit allemaal heel kien uitgedacht. Als een Lucien de Rubempré[4] de nos jours klitte hij zich vast aan een argeloos echtpaar: de jonge Amerikaanse bankmedewerker Guiler die was getrouwd met een prachtige vrouw die Anaïs Nin heette. Volgens mij is zij de enige ware genie die ik ooit heb gekend, hoewel haar werk onder invloed van Henry Miller en zijn vrouw er niet beter op werd. Vanaf het moment […] dat hij met deze mensen en hun vriendenkring in contact kwam heeft hij geen moment meer zorgen gehad om voedsel, kleding of onderdak. Hij had een heerlijke flat in Parijs waarop ik stikjaloers was.
Hij schreef een mal boek over Lawrence (D.H.)[5] dat ik op verzoek van Anaïs Nin in Engeland moest zien te verkopen, maar het is te danken aan de Engelse uitgevers dat dat me niet lukte. Hij koesterde de misvatting dat Lawrence in Engeland niet de waardering kreeg die hij verdiende en in de Verenigde Staten wel op waarde werd geschat, wat niet het geval is, want in Engeland gaan zijn boeken vijf keer vaker over de toonbank. Hij is erg anti-Engeland, volgens mij komt dat door zijn sterke, Duitse inborst. Maar ik heb twijfels over het avontuur ‘Via Dieppe-Newhaven’, omdat ik het vreemd vind dat hij mij noch T.S. Eliot om hulp heeft gevraagd, om maar twee Engelsen te noemen met wie hij in 1935 contact had[6]. Ik wil gezegd hebben dat ik ervan overtuigd ben dat als hij een onaangename ervaring met een politieagent heeft gehad, of iemand anders, dat dan waarschijnlijk komt doordat hij erg onaangenaam tegen deze politieagent heeft gedaan.
De gemeenplaatsen in zijn meningen en de leegte in zijn taal, waarover u terecht uw beklag doet, worden volgens mij veroorzaakt door het feit dat hij zonder meer een mooiprater is. Maar persoonlijk vind ik hem geen onaangename mooiprater, en volgens mij maak ik uit uw opmerkingen over zijn verblijf in Californië op dat als hij nu eens ophoudt met die mooipraterij, hij met behulp van de welbespraaktheid die hij daarmee heeft verworven, daadwerkelijk een goede schrijver kan worden.
Vandaag zei iemand tegen me dat als Disney Animal Farm zou verfilmen we echt een modern kunstwerk in de bioscoop zouden kunnen zien. Ik vond het een geweldig idee. Ik heb grote bewondering voor de volmaaktheid van dat verhaal; elke zin was satire van het allerhoogste niveau.
Met vriendelijke groeten,
Rebecca West
[Ik moet er nog bij zeggen dat mijn jeugd door armoede werd getekend. Hierdoor heb ik een scherp oog voor wat echt en nep is.][7]
[1] Henry Valentine Miller (1891-1980) is een Amerikaanse romanschrijver en essayist die opgroeide in Brooklyn. Na de wereld te hebben rondgereisd vestigde hij zich in Parijs. Miller is vooral bekend van zijn autobiografische roman De Kreeftskeerkring (1936) die in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië lange tijd verboden was vanwege het pornografische gehalte. Hetzelfde gold voor De Steenbokskeerkring. Orwell schreef een bewonderend essay over Miller, ‘Inside the Whale’ (1940), waarin hij stelt dat Miller misschien wel een nieuwe ‘school’ van literatuur opricht en het op handen zijnde instorten van de beschaving aankondigt.
[2] West citeert uit Orwells recensie ‘The Cosmological Eye by Henry Miller’ in The Tribune (22 februari 1946).
[3] June Smith, Millers tweede vrouw, was gastvrouw bij een dancing toen ze elkaar ontmoetten. Ze vertelde buitenissige verhalen over haar afkomst.
[4] Lucien de Rubempré, een personage van Balzac, een jongeman van het Franse platteland die in Les illusions perdues op de versiertoer ging.
[5] The World of D. H. Lawrence: A Passionate Appreciation (1980).
[6] Om aan zijn vrouw June te ontsnappen, die op dat moment in Parijs verbleef, nam Miller een boot van Dieppe naar Newhaven, waar hij door de immigratiedienst meteen werd vastgezet omdat ze hem voor een zwerver hielden. Omdat hij in Engeland niemand vond die borg voor hem wilde staan, werd hij naar Dieppe teruggestuurd. Zijn verhaal ‘Via Dieppe-Newhaven’ is op dit voorval gebaseerd.
[7] Geschreven in de linkerkantlijn van de laatste pagina.
Ibstone House
Ibstone
Nr. High Wycombe
10 maart 1953
Beste mevrouw Bergman,
Heel erg bedankt voor uw brief die ik in alle oprechtheid zal beantwoorden. Ik was echt niet gekwetst door het feit dat een reis die voor ons beiden een beproeving zou zijn geweest niet doorging. Maar het hele voorval maakte me wel van streek, zoals u ook hebt gezien. Ik was gevraagd om een dialoog te schrijven voor de verfilming van een belangrijke roman, Duo, van een belangrijke auteur, Colette. Maar in plaats daarvan bleek het te gaan om een belachelijk idee waarvan de uitwerking op geen enkele manier gunstig voor uw reputatie zal zijn.
U zult ongetwijfeld veel van uw man houden, maar u moet onder ogen zien dat hij geen talent heeft. U hebt wel veel talent en bent een geweldige persoonlijkheid. Maar het is absurd dat u omwille van persoonlijke gevoelens uw talent zou verkwanselen in zo’n potsierlijke film als Europe 1951. Zelfs uw talent, dat alom wordt bewonderd, zal dat niet vlot kunnen trekken.
U zult me niet geloven als u dit leest. En u zult me vast een weerzinwekkende vrouw vinden. Maar als uw echtgenoot straks nog twee films voor u heeft gemaakt, denk dan nog eens terug aan deze brief en overweeg in zee te gaan met een competente regisseur.
Ik heb nog nooit zo’n uitzonderlijke brief geschreven. Maar ik heb ook nog nooit zo’n uitzonderlijke situatie meegemaakt als de ondergang van uw artistieke leven.
Ik wens u alle goeds. Hartelijke groeten,
Rebecca West
Southcliffe
Marine Parade
Leigh-on-Sea
[1917-1918]
Beste G.B.S.
Door me die twee boeken te sturen heb je me vele uren plezier geschonken. Ik moet toegeven dat Frank in zekere zin inderdaad een geweldig man is.[1] Fantastisch, hoe hij, zonder dat expliciet te maken, de indruk wekt dat hij bijna tweeënhalve meter lang is en degene is naar wie in de welbekende lofzang wordt verwezen:
Er is een vriend voor kleine kindjes
hoog boven de knalblauwe hemel
Toch weiger ik hem als een kunstenaar te zien. Misschien ben ik bevooroordeeld door die ene ontmoeting met hem. Kort nadat ik in Londen was aangekomen, nam Austin Harrison[2] me mee naar een nachtclub die The Cave of the Golden Calf heette.[3] Het werd uitgebaat door een van de echtgenoten van Strindberg, een sprankelende vrouw die de aandacht voor de slechte kwaliteit van de sterke drank listig wist af te leiden met het verhaal dat Strindberg (met een boerenverstand dat ik niet achter hem had gezocht) een vleesmes onder hun kussen bewaarde.
Er was een cabaretvoorstelling, een Spaanse danseres die ‘Wat zeg je nou, schat?’ uitriep nadat Austin Harrison haar in het Spaans aansprak en een Duitse kapper uit Hull die naar men zei buitengewoon wonderlijke gedichten voordroeg, maar in mijn ogen gewoon te vaak op de kades van Hull had rondgehangen en geluisterd naar de stoere praat van de havenarbeiders. Op dat moment kwam Frank Harris binnen. Hij droeg een nieuw jacquet dat waarschijnlijk onderdeel was van een outfit die hij vast onder valse voorwendselen van een goedgelovige oude vrijster had afgetroggeld. Hij hield een voordracht over stijl. Ik geef toe dat dat moedig van hem was, want hij was stomdronken. Zijn toon was vreselijk aanstootgevend: een schreeuwerige arrogantie die werd afgewisseld met flemende intonatie als hij sprak over de noodzaak voor een kunstenaar om mededogen en liefde te voelen – afschuwelijke praat, alsof de Bergrede zich had vermenigvuldigd en een verwrongen nakomeling had gekregen. Wat me pas echt van afschuw vervulde, was het feit dat hij in zijn lezing een voorval uit Madame Bovary bekritiseerde dat helemaal niet in dat boek staat. Hij had het verzonnen. Niets in het oeuvre van Flaubert lijkt er zelfs maar op. Ik zat daar ernstig en geconcentreerd te luisteren, walgend van deze charlatan. Ik stond bovendien versteld van het feit dat niemand in het vertrek – en er waren allemaal schrijvers, Moore, Hueffer, Housman en Cunninghame-Graham[4] en zo – hem doorzag. Dit was dus Londen, dacht ik. Ik putte enige troost uit het idee dat als Londen zo schlemielig was ik er vast iets aan kon verdienen. Maar ik blijf nog steeds vervuld van afschuw als ik denk aan Harris als schaamteloze sjacheraar in heilige zaken, een goochelaar die literatuur gebruikt zoals nederigere en oprechtere collega’s konijnen en vissenkommen gebruiken. Ik kan het nog horen, die hoogdravende, pocherige passages over schoonheid, het Engelse puritanisme en het christendom, en die bepaalde, ondefinieerbare kwaliteit van zijn proza. Hij heeft er hard aan gewerkt, maar had niet de intentie er een snedig instrument van de waarheid van te maken. Hij poetste het met boenwas om het te verfraaien en te doen glimmen.
Ik heb nooit begrepen waarom er zoveel ophef over Wilde is. Voor mensen van mijn generatie is het natuurlijk onmogelijk om zijn positie als kunstenaar op waarde te schatten omdat hij als toneelschrijver totaal bij jou in het niet valt. Ik ben altijd bevooroordeeld jegens hem geweest vanwege het pleidooi dat zijn straf herroepen had moeten worden omdat hij een kunstenaar was. In mijn ogen doet dat afbreuk aan de edele aard van het kunstenaarschap. Maar het boek is eigenlijk een ijzersterk argument voor Home Rule. Er staan dingen in die de minachting voor Ierland vergroten, met name de foto van Sir William Wilde[5]. Een land waar een man die eruitzag als een verbitterde mandril her en der kinderen kon verwekken, verkeert echt in een beklagenswaardige toestand. De aandacht in het boek voor, zoals jij het noemt, ‘Mannelijke Kleinburgerlijke Protestantse Pretentieusheid’, is een belangrijk argument ten faveure van Home Rule. Die protestantse Ieren van de heersende klasse, die zijn opgevoed met het idee dat ze koningen zijn en praten alsof het hun plicht is de rest van de wereld te haten, waardoor ze hun leven lang niet tot liefde in staat zijn, zijn werkelijk beestachtige mensen. Mijn vader was ook een snob uit Dublin en hij is onder exact dezelfde omstandigheden als Wilde opgegroeid. Mijn grootmoeder weigerde naar Dublin Castle te gaan omdat de onderkoning had geweigerd haar protestantse bediende gratie te verlenen voor het in haar ogen onbeduidende vergrijp van moord op een katholiek. Je kunt je wel voorstellen dat haat mijn vader met de paplepel werd ingegoten. Dat wierp zijn vruchten af en mondde uit in vreselijk snobisme. Hij trouwde met mijn moeder, een virtuoze pianiste, verwoestte haar muzikale talent en maakte haar leven kapot met onverdroten, welgemanierde onverstoorbaarheid, omdat ze slechts uit een boerenfamilie kwam. Hij had de gekmakende manier van doen van een charlatan en kletste over kunst op de manier die jij bij Wilde verafschuwt. Hij sprak over elk kunstwerk met minachting en weigerde pertinent ook maar enige moeite te nemen om uit zoeken waar het over ging, alsof het een snuifdoos was die zijn moeder van een zorgeloze katholiek had gekocht voor op het zilveren tafeltje aan Merrion Square. Hij beschikte ook over die verschrikkelijke liefdeloosheid waaronder Wilde gebukt ging. Volgens mij vloeiden Wilde’s afwijkingen voort uit het verlangen lief te hebben zonder verantwoordelijkheid te hoeven nemen of zelfs maar respect te tonen. (Waarschijnlijk was hij zo vriendelijk voor de kinderen in de gevangenis omdat het volslagen vreemden waren die hem nergens van konden beschuldigen). Mijn vader was vindingrijker en kieskeuriger en in plaats van zich te laten meeslepen door zulke afwijkingen (waardoor hij ons helaas nooit het genoegen heeft gedaan in de gevangenis te belanden) ging hij op ontdekkingstocht in Afrika, waar hij zich zo dapper en kranig gedroeg en bij een of twee gelegenheden zo’n heldenmoed toonde dat iemand er later een stoer jongensboek over heeft geschreven. Maar ondertussen leefden mijn moeder, zussen en ik thuis in armoede. Volgens mij was hij best een fatsoenlijk man, maar die vreselijke Ierse, protestantse opvoeding in haatdragendheid en minachting heeft hem geestelijk verminkt. Je snapt dus wel dat de figuur Wilde mij niet aanstaat. Hij is evenmin geschikt voor de kunst als een kreupele met aangeboren afwijkingen fotogeniek is.
Vergeef me dat ik zo’n lange brief heb geschreven. Ik zal het boek van de voortreffelijke Frank morgen terugsturen. Heel erg bedankt dat ik het mocht lenen.
Met hartelijke groeten,
Rebecca
[1] Frank Harris (1856-1931) is een van oorsprong Ierse, iconoclastische toneelschrijver en auteur van korte verhalen en memoires. Als redacteur van de Saturday Review (1894-1898) publiceerde hij Shaw, Wells en Max Beerbohm. Shaw heeft West waarschijnlijk een exemplaar van Oscar Wilde: His Life and Confessions (1916) gegeven, dat ook ‘Memories of Oscar Wilde’ van Shaw bevatte.
[2] Austin Harrison (1873-1923), een Engelse literaire en politieke journalist en redacteur van de English Review (1910-1923). Hij schreef meerdere boeken over Duitsland, zoals Pan-Germanic Doctrine (1904), England and Germany (1907) en The Kaiser’s War (1914). Frederic Harrison: Thoughts and Memories (1925), memoires aan zijn vader, is waarschijnlijk zijn beste boek.
[3] Deze club werd gerund door madame Strindberg en er hing veel moderne kunst. Het was een plek waar de vorticisten en Wyndham Lewis graag samenkwamen.
[4] Robert Bontine Cunninghame Graham (1852-1936), boer, reiziger, politicus en schrijver van korte verhalen, bewonderd door zowel Shaw als Conrad.
[5] Ierse chirurg, de vader van Oscar Wilde.
Aan: Arthur Schlesinger jr.[1]
4 juni 1953
snap motief niet achter zeer aanstootgevende brief die u mij waagde te schrijven. stop. in mijn artikel verdedig ik maccarthy totaal niet. stop. artikel moest brits publiek informeren over boosaardige antiamerikaanse klopjacht alle amerikaanse anticommunistische activiteiten met mccarthyisme. stop. dat zal iedere oprechte intelligente lezer begrijpen. stop. artikelen verwijzen ook naar premaccarthy-onderzoeken zonder officiële verslagen. dat is in groot-brittannië bekend. het bohlen-wechsler[2]-incident incomplete onbesuisde verslag geeft me het recht uw opmerkingen over vergoelijken en verdediging van maccarthy en impliceren verdediging van spervuur van beschuldigingen te beschouwen als laster die goebbels waardig zou zijn stop het heeft me veel moeite gekost om het in dit telegram netjes te houden.
Rebecca West
[1] Schlesingers brief aan West (29 mei 1953, privéverzameling) begint als volgt: ‘Als een oude bewonderaar van uw werk heb ik de vrijheid genomen u te schrijven over uw artikel in de Sunday Times over ‘mccarthyisme’. Zoals u weet, zijn die ook hier verschenen in de U.S. News and World Report. Deze artikelen hebben in de Verenigde Staten tot veel verbazing en ontzetting geleid. Net als u ben ik ook heilig overtuigd van het gevaar van een communistische samenzwering en vrees ik ook voor democratische zelfgenoegzaamheid bij dreigend gevaar. Ik wil uitleggen waarom ik de verbazing en ontzetting over uw artikel deel.’ Vervolgens schrijft hij twee pagina’s vol achtergrondinformatie over vroege anticommunistische bewegingen en bespreekt hij ‘het spervuur aan laster’ waarmee MacCarthy kort daarvoor verschillende mensen had bestookt en vertelt hij welke gevaren hij daarin ziet. Hij sluit als volgt af: ‘Hopelijk wilt u uw overtuiging heroverwegen dat deze strijd kan worden geholpen door degenen die een lans voor het anticommunisme breken te verexcuseren en vergoelijken ter rechtvaardiging van hun eigen hartstocht voor destructie en machtswellust.’
[2] In zijn brief verwijst Schlesinger naar Bohlen en Wechsler als mannen die hij om informatie over communistische bewegingen heeft gevraagd. Charles E. Bohlen (1904-1974) werkte als ambtenaar in de jaren 1930 op de Amerikaanse ambassade in Moskou en was van 1953 tot 1957 de Amerikaanse ambassadeur in de Sovjet-Unie. Hij was zich bewust van de communistische dreiging. James Wechsler (1915-1983) was korte tijd lid van de Young Communist League, maar werkte later als anticommunistische journalist. Hij was redacteur van The New York Post en auteur van Labor Baron: A Portrait of John Lewis (1944) en The Age of Suspicion (1953), dat handelde over het tijdperk MacCarthy.
Rebecca West (1892) is geboren als Cicely Isabel Fairfield. Haar vader Charles was een journalist die nooit veel van zijn literaire vaardigheden maakte. Haar Schotse moeder Isabel had het in zich concertpianist te worden, maar streefde nooit een professionele carrière na. Als achttienjarige publiceerde West haar eerste artikel als gepassioneerde suffragette in The Freewoman . Ze begon ook een relatie met H.G. Wells.
