
Een roman over Else Hoffa, de eerste hoofdtuinier in Duitsland

Een tuin aan de Elbe is het fascinerende verhaal van een moedige, wilskrachtige vrouw die ondanks moeilijke tijden haar droom van een tuin aan de Elbe waarmaakte.
Marion Lagoda baseerde haar hoofdpersonage op Else Hoffa, die de eerste hoofdtuinier van Duitsland was. Zij creëerde de Romeinse tuin in Hamburg-Blankenese, die nog steeds te bezoeken is. Maar wie was Else Hoffa nu eigenlijk?
Een ode aan Elsa Hoffa
Else Hoffa (1885-1964) was van jongs af aan gefascineerd door de tuin. Dat kwam onder andere door haar vader, die een kwekerij had. Tegen zijn wil begon ze in 1908 aan een opleiding tot tuinier. In april 1913 trad Else Hoffa in dienst bij de Joodse Max Warburg, die het landgoed Kösterberg in Blankenese van zijn vader geërfd had. Hij liet er een statig landhuis bouwen en Hoffa, die bevriend was met Max Warburgs vrouw Alice, kreeg de leiding over twaalf tuinmannen en vijf studenten. Else Hoffa was toen achtentwintig en de eerste vrouwelijke hoofdtuinier van Duitsland.
Gedurende de 25 jaar die volgden, legde zij een prachtige tuin aan de Elbe aan. Haar Romeinse tuin was in 1924 gereed. In 1938 emigreerde Hoffa, die Joodse voorouders had, vanwege de oorlogsdreiging in Duitsland naar Engeland. Daar werkte ze als tuinier, onder andere bij een landhuis in Oxfordshire en in de Royal Botanic Gardens in Londen. In 1946 werkte ze als hoofdtuinier in Coventry, waar ze de Lady Herbet’s Garden beheerde. In 1956 ging Else Hoffa met pensioen en keerde zij een jaar later nog eenmaal terug naar Hamburg om haar Romeinse tuin nog een keer te zien.
Een tuin aan de Elbe is een ode aan Else Hoffa. Auteur Marion Lagoda wilde deze pionier graag herdenken en tot leven wekken in een roman.
Over Marion Lagoda
Tuinjournaliste Marion Lagoda woont in Hamburg en ontdekte de Romeinse tuin ooit per toeval. Ze hoorde voor het eerst over Else Hoffa bij het honderdjarige bestaan van de tuin in 2013. Omdat er weinig over Hoffa bekend is, besloot Lagoda om nu eens geen non-fictieboek, maar voor het eerst een roman te schrijven. Lagoda beschrijft dit in een interview met NDR Kultur: ‘Er was nergens een artikel of een boek over haar te vinden. Ik vond dat best vreemd, vooral omdat zij de eerste vrouwelijke hoofdtuinier in Duitsland was, en eigenlijk een pionier op dit gebied.’
Over de tuin
Op 30 meter hoogte torent hij boven de Elbe op de Kösterberg uit: de Romeinse tuin. Je waant je er in Italië: de naaldbomen die er in rijen geplant zijn doen denken aan Toscane.
Het is dan ook geen toeval dat de Romeinse tuin zo heet: verschillende elementen zijn afkomstig uit Italiaanse tuinontwerpen. De grote, elegante slingerhaag omlijst het uitzicht op de Elbe, naar het voorbeeld van de renaissancetuinen in Italië. Net als veel andere parken in Blankenese, behoorde ook de Romeinse tuin tot het eigendom van een rijke koopman. Na een reis naar Italië legde Anton Julius Richter tussen 1880 en 1890 de tuin aan op zijn privéterrein. Hij was de voorloper van de familie Warburg en hij had waarschijnlijk een zwak voor Italië. Het amfitheater in de tuin werd in 1924 toegevoegd, op verzoek van Alice Warburg, die tijdens een reis naar Sicilië een soortgelijk theater had bezocht. De verspringende taxushagen eromheen dienden als botanische gordijnen waarachter de acteurs zich konden omkleden. Tot in de jaren dertig van de vorige eeuw kwam de high society in Hamburg er samen om toneelstukken te zien, te eten en te dansen. De nazi’s maakten definitief een einde aan de idylle: de Warburgs moesten emigreren en de Romeinse tuin raakte in verval. Bij hun terugkeer schonk de familie het park begin jaren vijftig aan de stad Hamburg.
Benieuwd geworden naar het park? De Romeinse tuin is nog steeds te bezoeken.
Het boek
Gerelateerde boeken
Gerelateerde artikelen
5 x trilogieën van historische romans
Ontsnap jij tijdens het lezen ook het liefst naar vervlogen tijden en spannende of zelfs baanbrekende gebeurtenissen uit de geschiedenis? Dan zijn deze historische romans zeker een aanrader.
10 boeken over lezen, boeken en lezers
Als boekenwurm stopt je hobby natuurlijk niet bij het lezen van boeken. Ben je net als wij het liefst 24/7 bezig met boeken? Dan mogen deze boeken over boeken, lezen en boekenliefhebbers niet op jouw TBR (To Be Read) ontbreken!
Verfilmde boeken: series en films gebaseerd op topboeken
Lees jij eerst graag het boek voordat je een nieuwe serie of een film gaat kijken? Wij hebben de beste verfilmde boeken voor jou op een rijtje gezet.
7 leestips: boeken voor Black History Month
Met Black History Month staat februari jaarlijks in het teken van de Zwarte geschiedenis. Wij geven 7 tips voor romans van Zwarte auteurs
De nieuwsbrief over boeken die je niet mag missen
Wil jij ook graag op de hoogte blijven van nieuwe boeken en leuke acties? Meld je aan en ontvang het laatste boekennieuws van A.W. Bruna Uitgevers in je inbox!
Bedankt voor je aanmelding of aangepaste voorkeuren. Je ontvangt binnen enkele minuten een e-mail waarin we je vragen je eventuele aanmelding te bevestigen. Het is mogelijk dat deze e-mail in je map ongewenste e-mail terecht komt.