Hoogleraar psychologie Adam Grant laat zien waarom onze verbinding met anderen en onze vrijgevigheid bepalend zijn voor ons succes en geluk. Eén van de hoofdstukken gaan over het rimpeleffect dat goed doen voor een ander teweeg kan brengen. Deze gevers zien voorbij de perspectiefkloof: zij kunnen zogezegd door de ogen van een ander kijken, invoelen hoe iets door diegene ervaren kan worden en zo beter inschatten of wat zij geven ook daadwerkelijk het gewenste effect heeft.
Lees hier alvast een voorproefje over het rimpeleffect en de perspectiefkloof uit Geven en nemen door Adam Grant.
Als we de verantwoordelijkheidsbias overwinnen, krijgen we een groter inzicht in de bijdragen van anderen. Maar hoe kunnen wij steun bieden aan collega’s met wie wij samenwerken? Bij samenwerking kunnen de emoties immers hoog oplopen en vatten mensen kritiek vaak persoonlijk op. Credits delen is slechts één aspect van succesvol groepswerk. [George] Meyers vermogen om collega-schrijvers te troosten als er in hun werk werd gesneden en een psychologisch veilige omgeving te creëren, is kenmerkend voor een andere belangrijke stap die gevers zetten als ze met anderen samenwerken: ze zien voorbij de perspectiefkloof.
Bij een experiment onder leiding van psycholoog Loran Nordgren van de Northwestern University moesten mensen voorspellen hoe pijnlijk het zou zijn om vijf uur lang in een vrieskast te zitten. Ze deden hun voorspellingen onder twee verschillende condities: warm en koud. Toen ze moesten voorspellen hoeveel pijn ze in de vrieskast zouden ervaren, hielden de leden van de warme groep hun arm in een emmer warm water. De leden van de koude groep hielden tijdens het doen van hun voorspelling hun arm in een emmer met ijswater. Welke groep verwachtte de meeste pijn te zullen lijden in de vrieskast?
Uiteraard was dat de koude groep. De proefpersonen die hun arm in een emmer ijswater hadden gehouden, verwachtten dat de vrieskast 14 procent pijnlijker zou zijn dan de proefpersonen die hun arm in een emmer warm water hadden gehouden. Nadat ze de kou een minuut lang aan den lijve hadden ondervonden, wisten ze dat een paar uur kou afschuwelijk zou zijn. Maar er was nog een derde groep mensen, die onder andere omstandigheden kou hadden ervaren. Ook zij hadden een arm in een emmer ijswater gehouden, maar hadden daarna een aparte enquête ingevuld. Na tien minuten moesten ook zij inschatten hoe pijnlijk de vrieskast zou zijn.
Hun voorspellingen hadden moeten lijken op die van de leden van de koude groep, aangezien ze tien minuten daarvoor nog de ijskoude temperaturen hadden gevoeld. Maar dat deden ze niet. De voorspellingen waren identiek aan die van de leden van de warme groep. Tien minuten daarvoor hadden ze nog de kou gevoeld, maar toen ze het weer warmer hadden gekregen, konden ze zich die kou niet meer voorstellen. Dit is de perspectiefkloof: als we een psychologisch of fysiek intens gevoel niet meer ervaren, onderschatten we op dramatische wijze hoezeer dat gevoel ons zal beïnvloeden.
Zo is bijvoorbeeld gebleken dat artsen consequent denken dat hun patiënten minder pijn voelen dan daadwerkelijk het geval is. Als ze zelf geen pijn lijden, kunnen artsen niet volledig beseffen wat het is om zo veel pijn te hebben.
In een ziekenhuis in San Francisco maakte een gerespecteerde oncoloog zich zorgen over een patiënt. ‘Hij is geestelijk niet meer zo helder als gisteren.’ De patiënt was oud en had een gevorderde vorm van metastatische kanker. De oncoloog besloot een lumbaalpunctie uit te voeren om te zien wat eraan schortte en wellicht het leven van de patiënt te verlengen. ‘Misschien heeft hij een infectie – een hersenvliesontsteking, een hersenabces – iets wat te behandelen is.’
De neuroloog van dienst, Robert Burton, had zijn twijfels. De vooruitzichten voor de patiënt waren slecht, en de punctie zou enorm pijnlijk zijn. Maar de oncoloog was nog niet bereid de handdoek in de ring te gooien. Toen Burton de kamer binnenkwam om de lumbaalpunctie uit te voeren, kwam de familie van de patiënt in verzet. ‘Alsjeblieft, niet meer,’ zeiden ze. De patiënt, die door zijn terminale ziekte te zwak was om te spreken, gaf met een hoofdbeweging te kennen dat hij de punctie niet wilde. Burton piepte de oncoloog op en legde uit dat de familie geen punctie wilde, maar de oncoloog gaf het nog niet op. Ten slotte greep de vrouw van de patiënt Burton bij de arm en smeekte hem om hen te steunen tegen het plan van de oncoloog. ‘Het is niet wat wij willen,’ pleitte de vrouw. De oncoloog was nog steeds vastbesloten de patiënt te redden. Hij legde uit waarom de punctie essentieel was, en uiteindelijk gaven de familie en de patiënt toe.
Burton voerde de lumbaalpunctie uit, een moeilijke en voor de patiënt zeer pijnlijke ingreep. De patiënt kreeg een bonkende hoofdpijn, raakte in coma en overleed drie dagen later aan de kanker. Hoewel de oncoloog op zijn gebied een vooraanstaand expert was, herinnert Burton hem zich voornamelijk om wat hij me heeft geleerd over kritiekloze acceptatie van het geloof dat je “goed doet”. Je kunt het alleen maar echt weten als je het de patiënt vraagt en je met hem in gesprek gaat.
Adam Grant
De kracht van geven en de weg naar succes.
Hoogleraar psychologie Adam Grant verdeelt mensen in drie categorieën: nemers, matchers en gevers. In tegenstelling tot nemers die proberen om zo veel mogelijk te krijgen van anderen, zoeken matchers naar een zeker evenwicht. Maar opmerkelijk genoeg zijn het de gevers, die zeldzame mensen die anderen helpen zonder iets terug te verwachten, die het meest bereiken.
Adam Grant is psycholoog en hoogleraar aan de Wharton School van de universiteit van Pennsylvania en auteur van de bestsellers Originals en Geven en nemen . Hij is een vooraanstaand deskundige op het terrein van motivatie en zingeving en het leiden van een vrijgeviger en creatiever leven. Adam is bekroond door de American Psychological Association en de National Science Foundation en schrijft regelmatig artikelen voor de o
In Geven en nemen behandelt Adam Grant waar je op moet letten bij het geven en ontvangen op de werkvloer: wanneer geef je en wanneer kun je beter ontvangen?
In Geven en nemen vertelt Grant over nepgevers en hoe zij uiteindelijk vrijwel altijd door de mand vallen. Hoogmoed komt altijd vóór de val!
