Wat kleuren ons leren over Japan

Kleuren van het leven

In De verborgen kleuren van het leven van Laura Imai Messina lees je over de Japanse Mio en Aoi en hun uiteenlopende, maar unieke relatie met kleur. Kleuren in de Japanse cultuur hebben vaak een diepe, eeuwenoude achterliggende betekenis. Reis mee en dompel je onder in de fascinerende en rijke cultuur van Japan en haar geschiedenis aan de hand van kleurensymboliek.

Rood: een diepgewortelde, nationale kleur met vele betekenissen

De geschiedenis van rood in Japan gaat terug tot de oudheid en is tot op de dag van vandaag een van de meest dominante kleuren in de Japanse cultuur. Het is de symbolische kleur van de keizerlijke natie, onder andere terug te zien op de nationale vlag, en wordt vaak geassocieerd met gezag en opoffering, maar ook vreugde en geluk. Rood wordt daarom vaak gebruikt bij belangrijke gebeurtenissen zoals bruiloften en verjaardagen. Op poorten van tempels en heiligdommen zal je het ook veel tegenkomen: rood zou beschermen tegen kwaad en rampspoed.

Groen: vitaliteit, eeuwigheid en de natuur

Groen, een andere kleur die in Japan vaak in verband wordt gebracht met geluk, staat ook symbool voor vitaliteit, energie en oneindigheid. De achterliggende gedachte is dat groenblijvende bomen nooit hun bladeren zullen verliezen of stoppen met groeien. Verder viert men in Japan ieder jaar op 4 mei De dag van het natuurgroen. Het is een nationale feestdag om de natuur in al haar pracht te eren.

Wit: puur en zuiver

De kleur wit staat in de Japanse cultuur symbool voor zuiverheid. Aanvankelijk werd wit alleen bij begrafenissen gedragen en zelden in het dagelijks leven. Na verloop van tijd en door de invloed van het Westen is de rouwkleur verschoven van wit naar zwart. Tegenwoordig draagt men op vreugdevolle gelegenheden – naast rood – graag wit: het wordt beschouwd als puur en spiritueel.

Blauw: een van de meest gedragen kleuren

Blauw symboliseert kalmte, stabiliteit en veiligheid. Vroeger was het vooral een kleur van het ‘gewone volk’. Men droeg veelal kimono’s in blauwe kleuren, omdat indigo de meest beschikbare natuurlijke kleurstof was. Het werd gemaakt van de bladeren van de indigoplant. Deze techniek wordt door sommigen tot op de dag van vandaag overgedragen van moeder op dochter.

Paars: ooit alleen voor de allerrijksten

De kleur paars wordt vaak in verband gebracht met rijkdom, adel en luxe. Paarse verfstoffen waren, in tegenstelling tot indigo, moeilijk te gebruiken en kostbaar in de aanschaf. In het oude Japan werd het enkel gedragen door de rijkste en machtigste mensen, denk aan de keizerlijke familie en zeer hoge ambtenaren. Lange tijd was het voor het gewone volk zelfs verboden om paars te dragen…

Zwart: de kleur van formaliteit en Japanse illustratiekunst

Een andere belangrijke traditionele Japanse kleur is zwart: vaak geassocieerd met formele gebeurtenissen en rouw. Het kan ook staan voor ongeluk of angst. Het oudst bekende gebruik van de kleur zwart was in tatoeages. Jagers tekenden wild op hun huid om zichzelf tegen het kwaad te beschermen. Zwart wordt vandaag de dag ook nog veel gebruikt in kalligrafie, waarmee prachtige illustraties worden gemaakt.

Meer informatie over De verborgen kleuren van het leven van Laura Imai Messina is hier te lezen.