Boekpresentatie met al mijn vrienden en familie: afgelast. Optreden met mijn vader in de goed bekeken televisieshow Tijd voor Max: afgelast. Praatje houden over mijn boek in het Radio 1-programma Met het oog op morgen: afgelast.
Niettemin verschijnt op de zonnige dinsdag 24 maart 2020 zoals gepland ‘gewoon’ mijn literaire debuut Balkan Blues: een boek over de getroebleerde relatie met mijn vader na de vroege dood van mijn moeder, en over de een maand durende reis door voormalig Joegoslavië die hij en ik samen maakten om onze band te verbeteren.
Terwijl de wereld in de ban is van corona, spoken er allerlei vragen door mijn hoofd. Hoe ga ik mijn boek in godsnaam aan de man brengen? Blijven de boekwinkels open die Balkan Blues hebben ingekocht? En de bezorgservices die mijn eersteling in brievenbussen moeten stoppen de komende tijd, blijven die wel actief? Een boek kan nog zo goed zijn, als niemand weet dat het bestaat, dan heeft dat vanzelfsprekend invloed op de verkoop.
Gelukkig gaat de publiciteit in kranten en tijdschriften vooralsnog gewoon door, maar samen met mijn uitgever Signatuur/A.W. Bruna broed ik wel naarstig op andere manieren om mijn boek voor het voetlicht te brengen. We zien vooral mogelijkheden op de digitale snelweg, waarop thuiszittend Nederland zich momenteel ongetwijfeld nog massaler begeeft dan gewoonlijk.
Was ik nou maar zo’n influencer met tig volgers op social media. Maar ja, ik ben bijna veertig, en al ben ik lang niet zo bang voor technologie als mijn oude vader, ik ben zeker ook niet zo handig met online marketingtools als mensen van pak ’m beet tien jaar jonger dan ik. En eerlijk gezegd ben ik diep in mijn hart eigenlijk altijd meer een analoog iemand gebleven dan een volwaardige inwoner van het digitale tijdperk. Ik bedoel: ik heb net een boek geschreven. Je weet wel, zo’n archaïsch object waarmee je de tijd verdreef toen Netflix nog niet bestond.
Maar goed, een mens moet met z’n tijd mee, ik vorm daarop helaas geen uitzondering, en dus post ik naar hartenlust berichten op mijn accounts op Facebook, Instagram en LinkedIn. Mijn uitgever schroeft de advertenties op Facebook op. Een bevriende schrijver vertelde me onlangs dat hij daarmee in korte tijd bijna duizend exemplaren heeft verkocht van een in eigen beheer uitgebracht boek over een tamelijk obscuur onderwerp – and counting. Kijk, dat geeft de burger moed.
Vanochtend heb ik zowaar een Instagram Story gepost. En in plaats van te speechen tijdens mijn boekpresentatie, ging ik gisteravond op diezelfde hipsterapp zelfs voor het eerst van mijn leven live. Op de pagina van A.W. Bruna las ik een kwartier voor uit Balkan Blues. Het was verrassend leuk om te doen; ik had het gevoel dat ik het boek gemakkelijk van kaft tot kaft had kunnen declameren. En er keken zowaar zo’n honderdtwintig mensen.
Onder normale omstandigheden was ik nu aan het voorlezen en signeren in boekhandels door heel het land. Dus bij deze offreer ik graag mijn online voordraagkunsten aan de boekhandelaren van Nederland – met liefde lees ik voor op jullie account en vertel ik over Balkan Blues. En boekhandelaren met andere ludieke ideeën: benader me vooral, ik sta voor heel veel open!
Wat doen we nog meer? Ik heb een filmpje opgenomen, bedoeld voor online distributie, waarin ik de proloog van mijn boek voorlees en kort iets vertel over Balkan Blues. Met een chic woord: ‘video-advertising’. We starten een bannercampagne op de sites van kranten waarvoor ik als journalist schrijf. Zelf heb ik ruim driehonderd mensen, van naaste familie tot uiterst vage kennissen, gemaild met de aankondiging van mijn boek: ‘Nu binnenzitten voorlopig ons lot lijkt, vind je het wellicht leuk om mijn debuut te lezen.’
Mijn vader is nooit te beroerd om me fijntjes te wijzen op het feit dat schrijven in dit tijdperk voor de meesten helaas een achterhoedegevecht is. Een motivatiecoach van de bovenste plank, die man. Zo stuurde hij me halverwege het schrijfproces een uit de Volkskrant geknipt artikel met als strekking dat de gemiddelde schrijver niet meer van zijn ambacht rond kan komen. Maar weet je wat: ik weiger me daarbij neer te leggen. Wat goed is komt bovendrijven, en crises als deze maken behalve angst ook onvermoede krachten wakker in mensen. Op die onvermoede krachten ga ik me de komende periode richten.
Nils Elzenga