Ghostwriter Door de Flines over het schrijven van Loiza

Een ghostwriter schrijft het boek (of een andere tekst) voor een ander. De auteur vertelt het verhaal; het schrijven en componeren van het verhaal tot een goed boek doet de ghostwriter.

Schrijven is een ambacht, net zoals meubels maken. En zoals een meubelmaker zijn werk doet aan de hand van een bouwtekening, zo schrijft, schrapt en herschrijft een schrijver en ook een ghostwriter met een visie op het eindproduct.
De bouwtekening van het boek Loiza ziet er bijvoorbeeld zo uit:

• Hoe begint het? Het begin is enorm belangrijk, een boek belooft als het goed is al helemaal in het begin dat het je een mooie leeservaring gaat geven. Bij Loiza kozen we ervoor om te beginnen met een brief aan haar en haar moeder. We vertellen het verhaal aan de hand van brieven, vragen en de antwoorden daarop.
• Waar komen de hoogte- en de dieptepunten? Doen we die in chronologische volgorde of clusteren we er een paar? We houden bij Loiza voor een groot deel de chronologische volgorde aan.
• Waar neem je de lezer mee naartoe en hoe rond je het verhaal uiteindelijk af? Centraal staat het transitieproces van Loiza, wat zij en haar moeder allemaal zijn tegengekomen en wat ze kunnen vertellen waar de lezer ook wat aan heeft. We ronden weer af met een brief, die veel aanraakt van wat we in het boek hebben verteld.
• Wat wil je dat de lezer van dit boek meekrijgt, welke meerwaarde kan het verhaal de lezer geven? We willen de mensen die met vragen zitten op het vlak van genderidentiteit ondersteunen in hun zoektocht naar antwoorden. En daarnaast willen we de mensen die er wat verder vanaf staan graag informeren over hoe het traject bij Loiza is verlopen. Loiza en Mirjam spreken in liefde en openheid over alles. Dat heeft voor hen (meestal) heel goed gewerkt, zoals je in Loiza kunt lezen.

Al deze punten zijn bij het schrijven van het boek nadrukkelijk aanwezig. Over dit fundament heb ik natuurlijk ook contact met de uitgever, die wil in de manuscriptfase de kwaliteit van het boek-in-wording ook volgen.

Elk boek begint met het verhaal van de auteur. Als ghostwriter luister ik naar wat zij vertellen, ik neem die gesproken tekst op en werk het uit tot geschreven teksten en maak er hoofdstukken van. Voor Loiza heb ik interviews gedaan: vier met Loiza en vier met Mirjam.
Tijdens het uitwerken ontwikkel ik een gevoel voor het taalgebruik van de auteurs en hun manier van denken. Welke woorden gebruiken zij? Hoe is de zinsopbouw? Soms zitten er gaten in het verhaal, dan hebben we de details van een situatie niet allemaal besproken. Voor de lezer moet ik dan toch de ervaringen nog wat zintuiglijker maken, wat meer kleur aan het verhaal toevoegen. En dat doe ik dan zo veel mogelijk in de woorden en stijl van de auteurs. Dan is het heel fijn dat Loiza en Mirjam hier heel precies feedback op geven: ‘Ik zou dat anders zeggen.’ Of juist: ‘Ja, dit klopt helemaal, zo was het precies!’

Ja, nou en of. De auteur moet elk woord dat ik in haar naam schrijf, lezen, wikken en wegen. En dat dan een paar keer, bij elke nieuwe versie van het manuscript. Dat vergt tijd en aandacht. Loiza en Mirjam lazen echt alles heel zorgvuldig, dat was fijn.

Het was enorm leuk om in gesprek met hen beiden bruggetjes te leggen tussen wat de een had ervaren en hoe de ander in diezelfde situatie soms iets heel anders had meegemaakt. Dan krijg je een dialoog waar er ter plekke nog weer mooie nieuwe dingen gebeuren, die ik dan ook weer graag een plekje geef in het boek. Zo vallen er als het ware puzzelstukjes op hun plaats. Ze zeiden dan ook weleens dat ze onze gesprekken ‘therapeutisch’ vonden, en dat was natuurlijk een schitterend compliment. Het is zo mooi om mee te maken dat als je iets opschrijft, de auteur ernaar kan kijken en meevoelen en zich afvragen: ‘Hé, klopt dit voor mij?’ Zo krijgen de auteurs meer helderheid over zichzelf. En ik kan de lezer nog iets beter informeren over wat er allemaal in het transitieproces van Loiza speelde.

Naast mijn werk als ghostwriter werk ik als schrijfcoach. Daarbij ondersteun ik mensen die zelf hun boek schrijven. Het komt in dit opzicht overeen met een ghostwritingproject: aan het eind ligt er de beloning, je boek!